EZProxy, OCLC tarafından geliştirilen bir proxy (vekil sunucu) yazılımıdır.
OCLC, kütüphaneler için çözümler üreten bir organizasyon olması sebebiyle EZProxy yazılımı da kütüphaneler özelinde geliştirilmiştir.
EZProxy yazılımı ile kütüphane elektronik kaynaklarını kullanıcılarınız için kurum dışından da erişilebilir hale getirebilirsiniz.
EZProxy kurulumu ve kullanımı kolaydır. Dünyada binlerce kurumun kullandığı bu yazılım Türkiye’de de bir çok üniversite kütüphanesi tarafından tercih edilmektedir.
EZproxy ile üniversite sistemlerinizi LDAP, SIP ve Shibboleth gibi kimlik doğrulama servisleriyle entegre edebileceğiniz gibi aynı zamanda dahili kullanıcı yönetimi de yapabilirsiniz.
Kimlik doğrulama servisleriyle entegrasyonun olması sebebiyle abone olduğunuz elektronik kaynaklara erişimlerde lisans ihlali de yaşamamış olursunuz.
Eğer buraya kadar belirttiğim genel çerçeve ilginizi çektiyse yazının devamında kullanım örnekleriyle birlikte daha detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
EZProxy web tabanlı çalışan bir yazılımdır. Üretici firma olan OCLC bu hizmeti kendi bulut sunucuları üzerinden yıllık abonelik modeli ile sağlayabildiği gibi isterseniz on-premise seçeneği ile yine yıllık lisans ücreti ödeyerek kendi sunucularınızda da uygulamayı çalıştırabilirsiniz.
On-Premise seçeneği için Windows ve Linux tabanlı işletim sistemlerine hızlıca kurulabilmekte ve konfigüre edilebilmektedir.
Kurumunuzun teknoloji altyapısında aşağıdaki hazırlıkların yapılması kurulumun hızlı ve sorunsuz gerçekleşmesi için kritik öneme sahiptir.
– Kurumunuza ait bir alan adı belirlenmesi gerekiyor. Örnek : proxy.universitem.edu.tr
– Belirlenen alan adı için wildcard bir SSL sertifikası satın alınması gerekiyor.
– Sanal ya da fiziksel sunucu. ( Uygulamanın çalışması için 1xCore CPU, 4 GB Ram ve 60 GB Disk yeterlidir.)
– Windows Server ya da Linux işletim sistemi
– DNS kaydı ve Firewall ayarları yapılması için network yapılandırması gerekiyor. (443 portu uygulamanın çalışması için yeterlidir.)
– Kimlik doğrulama entegrasyonu (LDAP gibi) için sorgulama yapacak read-only bir kullanıcı hesabı oluşturulması gerekiyor.
– Windows Server işletim sistemi için uygulamanın çalışacağı kullanıcı hesabı local admin yetkisine sahip olmalıdır.
EZProxy nasıl çalışıyor?
EZProxy kullanıcı arayüzleri tamamiyle özelleştirilebilir. Böylece kurumsal kimliğinize uygun bir tasarım ile kullanıcılarınıza üniversitenin bir parçası olarak hizmet verebilirsiniz.
Türkiye’de EZProxy kullanan üniversitelerin listesine erişerek öznekleri incelemek için EZProxy Kullanan Üniversiteler bağlantısına tıklayabilirsiniz. Eğer siz de kurumunuzun bu listede yer almasını istiyorsanız iletişim formu aracılığıyla talepte bulunabilirsiniz.
EZProxy kurulumu yapıldığında e-kaynaklar sorumlusu olarak yapacağınız ilk iş elektronik kaynaklarınıza erişimin bağlantılarını yeniden düzenlemek olacak.
Örnek olarak APS veritabanı için bu düzenleme şu şekilde olacak:
https://publish.aps.org -> https://proxy.universitem.edu.tr/login?url=https://publish.aps.org
Düzenleme sonrasında kullanıcı veritabanına erişmek istediğinde öncelikle EZProxy kullanıcının kampüs içinde mi yoksa dışında mı olduğunu kontrol edecek. Bu kontrol kurulum sırasında config dosyasına tanımladığınız IP adresleri ile yapılmaktadır.
Kullanıcı eğer kampüs içindeyse; proxy üzerinden değil doğrudan publish.aps.org adresine yönlendirme yapılır.
Kullanıcı eğer kampüs dışında ise; kimlik doğrulama sayfası olan login sayfasına yönlendirme yapılır. Doğrulama sonrasında kullanıcı proxy üzerinden veritabanında gezinti yapmaya başlayacaktır.
EZProxy ile kötüye kullanım engellenebilir mi?
EZProxy konfigürasyonunda bir kullanıcının belirli bir zaman içerisinde ne kadar boyutta bir veri transfer edebileceği, maksimum indirilebilir dosya boyutu gibi sınırlandırmalar yaparak kötüye kullanımı engelleyebilirsiniz.
Bu sınırlamalar tüm veritabanları için yapılabileceği gibi her veritabanı özelinde de belirlenebilmektedir.
Admin arayüzünden tüm kötüye kullanımları görüntüleyebilir, false-positive olarak nitelendirilen yanlış değerlendirmeleri de kaldırabilirsiniz.
Örnek limit tanımları şu şekildedir :
Usage limit Global
Limit action: enforce
Data collection interval: 15 minutes
Transfer limit: (unlimited)
Megabyte limit: 1024
Suspensions: expire after 120 minutes have elapsed